انواع مشکلات در بتن ریزی
برای اجرای بتن ریزی باید بتن را در نزدیک محل مورد نظر ریخت تا بتوان از مواردی مانند: جدا شدن دانه های آن به علت جابجایی جلوگیری به عمل آورد. بتن یکی از پرمصرف ترین و کاربردی ترین ترکیب ها است که در ساختمان سازی ها مورد استفاده قرار می گیرد. جداشدگی بتن از مشکلاتی است که در بتن ریزی های نامناسب ایجاد می شود و می توان این روش را این طور معنی کرد که جدا شدگی مواد تشکیل دهنده مخلوط های غیر همگن از همدیگر است که روش توزیع این مواد تشکیل دهنده در مخلوط به صورت یکنواخت انجام نشده است. عوامل زیادی در بتن موجب می شود که جدا شدگی در بتن رخ دهد در این مطلب به آنها می پردازیم.
بیشتر بخوانید: انواع کفپوش بتنی
جداشدگی بتن یعنی چه؟
هنگام جدا شدن خمیر سیمان یا همان ملات از سنگدانه های بتن تازه ایجاد می شود. این جداشدگی بتن مخرب است؛ زیرا مخلوط های بتن همگن بودن خود را از دست می دهند و موجب از بین رفتن خاصیت بتن شده و عناصر بتن هم کاربردی نخواهند داشت. در نهایت موجب کاهش مقاومت های خمشی و کششی در بتن می شود.
این جدا شدگی در اجزای بتن مانند: آب، سنگدانه ها، سیمان و افزودنی ها رخ می دهد و دیگر پیوستگی میان آنها وجود نخواهد داشت. این اتفاقی است که قابل پیش بینی بوده و مهندسان طبق تکنیک ها و روش های متنوع فنی و علمی سعی دارند از این حوادث که در اجرای بتن رخ می دهد، جلوگیری کنند. زیرا باعث ایجاد خسارت های زیادی می شود که از مهم ترین و می توان گفت مخرب ترین آن می توان به به کرمو شدن بتن اشاره کرد.
دلیل ایجاد جداشدگی در بتن چیست؟
این اتفاق جداشدگی بتن طی عوامل زیادی ممکن است رخ بدهد که می توان به بعضی از این عوامل مهم اشاره کرد:
- اختلاط یا مخلوط شدن نا مناسب
- ارتعاش و لرزش های زیاد در بتن
- ایجاد عدم دانه‌بندی های مناسب
- حمل و نقل نامناسب
یکی از مهم ترین دلایلی که موجب ایجاد جدا شدگی در بتن می شود، حمل و نقل بتن است که در در زمان قالب زنی و بتن ریزی ها رخ می دهد. البته عوامل دیگری هم مثل مخلوط یا اختلاط ضعیف بتن را هم باید مد نظر قرار داد. از دلایل دیگر می توان به استفاده از ابزاری مانند میکسرهایی با تیغه های نامناسب در زمان انجام مخلوط بتن اشاره کرد که می تواند باعث شود تا مخلوط همگن موثری ایجاد نشود؛ ولی باز هم مهم ترین دلیل، حمل و جابه جایی بتن است که باعث جداشدگی بتن می شود. پس هر چه فاصله حمل تولید بتن تا محل مورد نظر بتن ریزی کمتر باشد، این اتفاق کمتر رخ می دهد. به همین علت بتن هایی که در محل بتن ریزی تولید می شوند و به جابه جایی طولانی نیاز ندارند و با چرخ های دستی و یا وسایل و ابزار دیگر به محله بتن ریزی برده می شوند تا کمتر این اتفاق رخ بدهد.
از عوامل و دلایل دیگر جدا شدگی، اضافه کردن آب در محل کار بتن ریزی است که برای روان شدن بتن توسط افراد بی تجربه انجام می شود. از دلایل دیگر هم انجام بتن ریزی در ارتفاعات غیر استاندارد است که موجب این جداشدگی بتن می شود. مورد دیگر استفاده کردن غیر اصولی از ویبراتور است که باز هم موجب جدا شدگی در بتن می‌شود.
انواع روش های مقابله با جداشدگی
اگر در زمان آماده شدن و بتن ریزی به نکات کوچک و ضروری توجه شود و در زمان حمل و جابه جایی آن دقت و توجه به خرج داد، از جداشدگی بتن جلوگیری می شود و کیفیت بتن از دست نمی رود. از مهم ترین روش های جلوگیری از این جدا شدگی عبارت اند از:
- تولید مخلوط بتن با مقدار مناسب آب که این مخلوط نباید زیاد خشک و نباید زیاد مرطوب باشد.
- به کار گرفتن دانه بندی مناسب که اگر چگالی دانه بندی مورد نظر در طرح اختلاط با هم بسیار تفاوت داشته باشد، احتمال جداشدگی می رود. مخصوصا در بتن هایی که دارای سنگدانه های سبک هستند
- مخلوط بتن را باید با یک سرعت مناسب میکس کرد و این میکس کردن باید در ظرف مدت دو دقیقه قبل از تخلیه در محل مورد نظر باشد.
- جابجایی و بارگیری دقیق بتن که بهتر است بتن در محل اصلی و مورد نظر ریخته شود؛ زیرا در زمان قالب برداری بعد از ریخته شدن بتن قالب هم نباید تا فاصله زیادی جابجا شود.
- استفاده کردن درست از ویبراتور در زمان دقیق و مناسب که اگر از ویبره به مدت طولانی استفاده شود، احتمال جداشدگی بتن می رود. سطح بتن از آب و سیمان پر شده و بعد از اینکه بتن خشک می شود دچار ترک خوردگی در سطح می شود.
- از افزودنی های مناسب بتن مانند: حباب هواساز و مقدار سیمان بیشتر استفاده شود. اگر سیمان شامل C3A بالایی باشد و دارای ترکیبات قلیایی که بیشتر موجب افت اسلامپ می شود، باشد، آب انداختگی کاهش پیدا می کند.
انواع جداشدگی در بتن
به طور کلی و معمول دو صورت جداشدگی بتن وجود دارد که در اثر اختلاط شدن اشتباهی نسبت های آب به سیمان و دانه بندی اشتباه یا در زمان و شرایط اشتباه بتن ریزی انجام می‌شود که هر کدام را به صورت جداگانه توضیح مختصری می دهیم.
جداشدگی دوغاب سیمان یا همان آب انداختگی
واژه آب انداختگی در مخلوط هایی اتفاق می‌افتد که نسبت آب به سیمان بیشتر باشد که مواد جامد از ترکیب سیمان و آب جدا می شوند. این اصطلاح آب انداختگی نشان می دهد که مواد جامد قدرت نگهداری آب در زمان ته نشینی را ندارند. همین دلیل باعث می شود که سنگدانه های بزرگ و درشت به دلیل وزن خود و شرایط خوب ته نشین شود، بدون اینکه بتواند آب اضافی را جذب کند.
بخش های بالای بتن در زمان ته نشینی شامل آب زیادی است که به میزان مشخص شده در بتن بوده و قسمت بالای بتن مقدار زیادی از دو غاب سیمان را هم دارا است. یک لایه ضعیف می سازد که اگر لایه بعدی بتن روی آن ریخته شود از پایه بتن ریزی ضعیف خواهد بود.
جداشدگی سنگدانه های درشت
این هم نمونه دیگر از جداشدگی بتن است که به دلایل زیادی مثل دانه بندی نامناسب، حرکت سریع بتن در شیب برای بتن ریزی، کم بودن میزان سیمان، نسبت آب به سیمان کم و استفاده نادرست از ویبراتور رخ می دهد. در این نوع از جدا شدگی سنگدانه ها در بتن تمایل به جدا شدن دارند و حتی همگن بودن خود را هم از دست می دهند و لایه های درشت دانه در کف و لایه های ریز دانه در بالا ته نشین می شود.
کلام پایانی
اتفاق جدا شدگی نشان می دهد که تراکم ذرات در امتداد بتن نامناسب است و با کاهش تراکم و میزان مقاومت بتن رابطه مستقیمی وجود دارد. بعد از جداشدگی بتن آثار مخربی را به وجود می آورد و موجب کاهش مقاومت بتن هم می شود. امیدواریم این مطلب از بتن سخت آریان ، برای شما عزیزان مفید بوده باشد.