انواع روش های بتن ریزی و ابزار آلات مخصوص
از مواد و متریال های پرکاربرد و جذاب در صنعت ساخت و ساز بتن ها هستند که مقاومت بسیار خوبی در مقابل نیروهای فشاری دارند و کاربردهای زیادی در زمینه های مختلف دارا هستند. در ساخت سازه های بتنی، نمای ساختمان ها، فونداسیون سازه ها و … مورد استفاده قرار می گیرد. این متریال از ترکیب چند محصول مانند سیمان، سنگ دانه ها، آب و دیگر افزودنی ها تولید می شود که ترکیب هر کدام از مواد ذکر شده روی مقاومت و عیارهای بتن موثر است. تولید بتن با دو روش ماشینی و تولید بتن با دست است که می خواهیم توضیحاتی را در مورد ساخت بتن با دست ارائه کنیم.
طرز تهیه بتن دستی
بتن ها در ساخت و اجرای بیشتر سازه های ساختمانی یک نقش مهم و اساسی دارند و فرمول ترکیب این متریال یک اصول بسیار مهم است. زیرا استفاده از این ترکیب بسیار گسترده و رایج شده است و به دلیل مقاومت و انعطاف و ماندگاری که دارد، در انواع مدل های ساختمانی از آن استفاده می شود و دارای محبوبیت است. ساخت ترکیب بتن که دارای استحکام و کیفیت بالا باشد، فقط منوط به ترکیب آب و سیمان و سنگ دانه نیست؛ بلکه باید این مواد طبق اصول و اندازه های دقیق و روش های مخلوط مفید و موثر تبدیل به یک بتن مرغوب شود.
اهمیت ابزار و دستگاه در تولید بتن
برای تهیه بتن باید مواد اولیه را طبق حجم و اندازه های مناسب و با کیفیت آماده کرد و برای تهیه بتن به سه ماده اصلی نیاز نیست؛ بلکه برای تولید یک بتن مرغوب و حرفه ای به امکانات و ابزارهای بیشتری نیاز است. زمانی که مواد اصلی را به روش دقیق و حساب شده ترکیب کردید و این مواد را به صورت فله ای به کمک چند بیل در کف یک کارگاه مخلوط کردید، به آن بتن گفته نمی شود؛ زیرا بعد از مخلوط اصولی باید یک میکسر بتن مناسب تهیه کرد که در یک کار بتن ریزی به این دستگاه نیاز است و در اندازه ها و حجم های متفاوت وجود دارد.
در ادامه کار تولید بتن با دست به ابزاری مانند: فرغون، بیل های ساختمانی، اسلامپ بتن و … احتیاج است و حتی ممکن است به اندازه های مناسب به الیاف بتن هم احتیاج باشد که از جمله مواد فرعی در بتن به شمار می آید. می توان از افزودنی های مناسب بتن نسبت به کارایی و عملکرد بتن هم استفاده کرد که در راه خشک شدن سریع بتن یا روان تر شدن آنها موثر خواهد بود.
اصول ساخت بتن دستی
همان‌طور که گفته شد، بتن از دو روش یعنی دستی و آماده تولید می شود که بستگی به نوع پروژه ساختمانی دارد. در تولید بتن با دست باید طبق اصولی این فرایند را انجام داد و از ابزار و امکاناتی هم استفاده کرد که شامل موارد زیر می شود:
استفاده از میکسر
دستگاه های میکسر دستی دارای ظرفیت ۳۰۰ لیتری هستند که در هر مرحله از تولید بتن می توان ۲۵۰ لیتر تولید کرد. در هر بار که از میکسر استفاده می شود، حداقل سیمان مورد استفاده نیم کیسه است و آب هم به میزان کافی در آن ریخته می شود. قبل از اینکه شن، ماسه، سیمان، آب را در داخل میکسر بریزید، باید روش مخلوط کردن متناسب را اندازه‌گیری کرده و به روش ساده به کارگران تفهیم کرد.
ستون ریز
این هم نوعی دستگاه است که شبیه ارابه بوده و یک مخزن متحرک و کابل کشنده دارد و دارای نقاله ای که مخزن را به بالای ستون حمل می کند. بتن را در درون یک مخزنی که شبیه قیف است، می ریزند و توسط یک قرقره و جریان برق این ترکیب جمع می شود. مخزن روی یک نقاله به حرکت در می آید و در انتهای قیف به سمت درون ستون چرخیده و بتن به درون ستون ریخته می شود.
دستگاه ویبره
این دستگاه در بتن ریزی های پمپی و در تولید بتن با دست هم مورد استفاده قرار می گیرد. زیرا در هر کدام از مراحل بتن ریزی باید ویبره کردن صورت بگیرد. این دستگاه، بتن ریخته شده را به لرزه در می آورد و در همه جای قالب و حتی در لابلای میلگردها هم جای می گیرد.
آزمایش بتن ستون
اهمیت قائل شدن به بتن دیوار و ستون ها کمتر از سقف نیست. بازرسان ساختمان و ناظران در زمان بتن ریزی از ساختمان بازدید می کنند و سعی دارند، جزئیات را بررسی کنند. پس بتن ریزی از هر روشی که باشد، حتی اگر تولید بتن با دست انجام شود، باید در شرایط مناسب انجام شده و تست در تمامی مراحل باید مورد بررسی قرار بگیرد.
روش های اختلاط بتن
برای اختلاط کردن بتن سه روش وجود دارد. روش تولید بتن با دست، تولید بتن با ماشین در محل مورد نظر و یا با ماشین در خارج از محل که اختلاط به روش دستی برای کارها و پروژه هایی که کوچک و به اصطلاح خانگی هستند، انجام می شود تا کمی در هزینه ها صرفه جویی شود. انجام روش تولید بتن به صورت دستی برای اجرای پروژه های بزرگ ساختمانی کار بسیار سخت و مشکلی است. ابزارهای مورد نیاز در روش های دستی شامل موارد زیر می شوند:
- بیل یا کج بیل
- فرغون
- دستکش و عینک ایمنی
- پیمانه اندازه‌گیری آب
مراحل کار اختلاط بتن هم شامل موارد زیر است:
- استفاده از عینک و دستکش که برای حفاظت از ورود گرد و خاک در چشم انجام می شود.
- از ماسک n۹۵ هم می توان استفاده کرد تا گرد و غبار را تنفس نکرد.
- کیسه های مخلوط حاوی بتن را باید در چرخ دستی یا وان قرار داد.
- این کیسه ها را باید در مرکز برش گذاشت و مواد داخل آن را در ظرف خالی کرد.
- توسط کج بیل و یا همان بیل در وسط آن یک چاه درست کرد.
- باید ۲.۳ لیتر آب به آن اضافه کرد.
- آب و بتن باید با حرکاتی مانند رفت و برگشت موجب مخلوط شدن بتن شود.
- این مخلوط آماده شده باید توسط تست اسلامپ مورد آزمایش قرار بگیرد.
- زمانی که مخلوط و یا ترکیب آماده شد، همه ابزارهایی که در تولید بتن با دست استفاده شده را باید سریعا تمیز کرد.
بتن دستی بهتر است یا آماده؟
با توجه به اطلاعاتی که در مورد تولید بتن با دست به دست آوردید، به این نتیجه رسیده اید که معمولا بتن های آماده از لحاظ دقت و کیفیت بسیار عالی هستند و در زمان و هزینه هم صرفه جویی می کند. این نوع بتن برای پروژه های بزرگ مثا کفپوش بتنی مناسب است؛ زیرا محدودیت زمانی دارد و می تواند بهترین گزینه باشد. البته باید این مورد را هم در نظر بگیرید که تهیه و خرید بتن آماده در نزدیک پروژه ساختمانی هم از اهمیت زیادی برخوردار است.
ولی اگر فاصله پروژه به کارخانه مسافت زیاد باشد، استفاده و تولید بتن با دست می تواند انتخاب خوبی باشد. زیرا اگر بتن از کیفیت خوب و مناسبی برخوردار باشد؛ ولی فاصله آن با پروژه زیاد باشد، به کیفیت آن صدمه وارد می‌کند و خاصیت آن را هم از بین می برد.
کلام پایانی
در تولید بتن با دست باید بتن دارای ظاهری یک دست باشد و مواد تشکیل دهنده بتن باید به صورت همگن در دستگاه مخلوط کن پخش شود. این مخلوط باید دارای وزن مخصوص بوده و سنگ دانه، خمیرهای سیمان، درصد هوا و اسلامپ آن هم مساوی باشد. مخلوط کردن این مواد توسط ابزار مکانیکی انجام می شود و در کارهای کوچک به صورت دستی صورت می گیرد.